Een afbeelding maakt jouw tekst helemaal af. Maar als je een brochure, blogpost of advertentie maakt kun je niet zomaar een foto uit Google Afbeeldingen plukken. Je hebt te maken met allerlei wetten en kunt in de problemen komen als je die overtreedt. Met deze blogpost zorgen we ervoor dat je de beste foto’s voor elk medium en iedere gelegenheid vindt.
Wat de wet zegt
Er zijn verschillende wetten van toepassing op het gebruik van foto’s. Allereerst moet de fotograaf toestemming geven voor het gebruik van een beeld. Dit noemen we het auteursrecht. Ook moet je toestemming hebben voor commercieel gebruik.
Bovenstaande twee rechten gelden voor alle foto’s. In het simpelste geval plaats je een afbeelding van een landschap of object en heb je verder geen zorgen over andere rechten. Komen er mensen bij kijken, dan treedt ook nog eens het portretrecht in werking.
Als je zelf een fotograaf inhuurt, doe je er goed aan deze afspraken op papier te hebben. Haal je een foto van een stockfoto website (zie hieronder), dan is het portretrecht al verleend. De vraag is alleen of je een afbeelding voor commerciële doeleinden mag gebruiken. Ook bestaat er nog het verschil tussen foto’s die royalty-free zijn en afbeeldingen met het label rights managed. Bij die laatste variant moet je per toepassing of medium apart betalen.
Bij het zoeken naar een foto kun je de nodige filters activeren om een foto met de juiste rechten te vinden. Let op: vaak is bronvermelding ook vereist.
Beste optie: maatwerk foto’s
De best passende afbeeldingen bij jouw content zijn foto’s op maat. Niet door jou met je mobieltje, maar door een professionele fotograaf. Met zijn apparatuur en ervaring weet hij de beste compositie en lichtomstandigheden te creëren. En tijdens de nabewerking komt de foto helemáál tot leven. Zo komen het onderwerp –of dat nu een persoon, een landschap of een object is– perfect tot zijn recht.
Vooral wanneer er personen worden afgebeeld, is het fijn als je niet andermans foto’s hoeft te gebruiken. Op veel stockfoto’s zie je toch een cheesy glimlach en een achtergrond die meer van Manhattan dan van Middelburg wegheeft. Je hebt toch het liefst je eigen medewerkers of klanten op de foto dan volstrekt onbekenden.
Het is alleen niet realistisch om voor ieder nieuw artikel-idee of elke advertentie een fotograaf op pad te sturen. Soms wil je op korte termijn iets publiceren en is er geen fotograaf voorhanden. En ook al stond hij altijd tot je beschikking, dan nog is het maar de vraag of je er het budget voor hebt.
Een goed alternatief: premium stockfoto’s
Ben je op zoek naar een foto van goede kwaliteit maar heb je geen tijd of budget voor een fotograaf, dan is een stockfoto-website een goed idee. Je betaalt dan een bedrag per foto en soms varieert dat bedrag als je hem voor een commerciële in plaats van informatieve toepassing wilt. Er zijn ook abonnementsvormen, waarbij je periodiek een bedrag betaalt en daarvoor maandelijks een vast aantal foto’s mag downloaden. Enkele van die platformen zijn:
Dit soort premium stockfoto’s kunnen door iedereen worden gekocht en vervolgens gebruikt. In de praktijk kom je ze vooral tegen in online magazines en kranten. Sommige stockfoto sites geven aan hoe vaak een foto al is verkocht, wat je een indicatie geeft van de populariteit en dus van de kans dat je publiek hem ergens anders tegenkomt.
Goedkoopste manier: gratis, rechtenvrije foto’s
Of je nu een beperkt budget hebt of simpelweg een idee wilt testen, gratis foto’s online publiceren is natuurlijk onweerstaanbaar. Op verschillende platformen hebben fotografen (vooral amateurs) hun foto’s geüpload om zo naamsbekendheid te krijgen. Die afbeeldingen kun je vervolgens rechtenvrij gebruiken en zelfs bewerken. Dit zijn de bekendste sites:
Vanzelfsprekend zie je deze gratis, rechtenvrije foto’s door meer websites gebruikt worden dan premium stockfoto’s. Ze zijn daarom vooral geschikt voor tijdelijk gebruik: bijvoorbeeld in een banner of online advertentie. Ook voor blogposts zou je deze gratis. Voor een wat meer tastbare uiting, zoals een brochure, whitepaper of boek, staat een eigen foto of op z’n minst een premium stockfoto heel wat beter.
